Paraplegia, czyli całościowe porażenie poprzeczne dwukończynowe, to schorzenie o podłożu neurologicznym polegające upośledzeniu funkcji kończyn. Najprościej rzecz ujmując, jest to paraliż kończyn (najczęściej nóg), który następuje w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym lub lędźwiowym. Jakie są szanse wyleczenia i powrotu do normalnego trybu życia?
Jak dochodzi do uszkodzenia rdzenia kręgowego?
Przyczyną wystąpienia paraplegii mogą być wypadki drogowe, w wyniku których dochodzi do uszkodzeń kręgosłupa. Choroba może pojawić się również przy:
- mózgowym porażeniu dziecięcym,
- udarze mózgu,
- gruźlicy,
- guzach rdzenia kręgowego,
- kile,
- stwardnieniu rozsianym,
- chorobie Heinego-Medina.
Wyróżnia się także paraplegię spastyczną. Jest to dość rzadka choroba genetyczna polegająca na uszkodzeniu dróg piramidowych (drogi piramidowe stanowią część układu nerwowego odpowiadającego za ruchy i postawę ciała).
Objawy paraplegii
Podstawowym objawem paraplegii jest paraliż kończyn o różnym stopniu nasilenia. Osoby chore mogą borykać się z całkowitym niedowładem kończyn i brakiem czucia. Niemożliwe okazuje się wykonanie nawet najprostszego ruchu, ponieważ upośledzone zostały zarówno funkcje motoryczne, jak i sensoryczne. Charakterystycznym objawem paraplegii jest zwiększone napięcie mięśniowe.
Co więcej, pojawiają się dysfunkcje narządów miednicy mniejszej. Może się do objawiać problemami z pęcherzem moczowym lub zwieraczami stolca. Pacjenci nie są w stanie utrzymać moczu i stolca, dochodzi do dysfunkcji seksualnych, np. impotencji.
Co dla pacjentów oznacza paraplegia?
Paraplegia ma ogromny wpływ na znaczne obniżenie komfortu życia. Wymienione wyżej objawy bardzo utrudniają codzienne funkcjonowanie. Paraliż kończyn dolnych ogranicza możliwość poruszania. Ciągłe leżenie może prowadzić do odleżyn, a także zakrzepów. Brak ruchu oznacza zanik mięśni oraz bolesne przykurcze stawów. Niestety często dochodzą do tego stany depresyjne. Drastyczna i nagła zmiana stylu życia odbija się na psychice.
Czy możliwa jest ponowna nauka chodzenia?
Niestety w wielu przypadkach paraplegii nie da się wyleczyć. Aby uśmierzyć ból, pacjenci dostają środki przeciwbólowe. W przypadku schorzenia o podłożu genetycznym stosowane są zastrzyki z toksyny botulinowej. Przy paraliżu tego typu ogromną rolę odgrywa odpowiednia rehabilitacja, a konkretnie pionizacja. Zastosowanie pionizatorów pozwala na wykonywanie ćwiczeń, które mają na celu zregenerować włókna mięśniowe i przeciwdziałać powstawaniu przykurczy. Pionizatory powinny być maksymalnie dopasowane do potrzeb pacjenta.
Istotne jest, by proces pionizacji i ćwiczenia rozpocząć jak najszybciej. Ponowne uczenia się chodzenia przebiega stopniowo i musi odbywać się pod okiem specjalisty.
Pionizacja jest w tym wypadku niezbędna, by można było przejść do reedukacji chodu. Osoba chora powoli przechodzi od pozycji leżącej, siedzenia do samodzielnego chodzenia. Dzięki temu można zniwelować skutki długotrwałego leżenia, poprzez ograniczenie odleżyn, zahamowanie zaniku mięśni. Pionizatory dają szansę na zwiększenie mobilności pacjentów, usprawniają pracę układu krwionośnego poprzez zwiększenie wydajności pracy serca. Nie można również zapomnieć o wpływie na stan psychiczny osób chorych.
Czy paraplegia to wyrok – podsumowanie
Podstawę przy niwelowaniu skutków paraplegii stanowi odpowiednio szybko wprowadzona pionizacja. Zastosowanie narzędzi pionizujących organizm pozwala na szybką interwencję w przypadku zaniku mięśni lub przykurczy stawów. Pacjenci, którzy doznali paraliżu, muszą się jednak liczyć z tym, że całkowity powrót do pierwotnego stanu, raczej nie jest możliwy. Całkowita rezygnacja z pionizatorów sprawi, że nie uda się osiągnąć żadnej, nawet najmniejszej poprawy.